Czy każdy może nauczyć się języka obcego?
Zastanawiasz się, czy każdy może nauczyć się języków obcych? Odpowiedź brzmi tak, ale zależy w jakim stopniu.
Polskie dziecko adoptowane tuż po urodzeniu i wychowywane przez Chińczyków w Chinach bez problemów przyswoi język mandaryński jako swój język ojczysty. Analogicznie chiński niemowlak w Polsce, wychowywany przez Polaków będzie pięknie mówił po polsku.
Dlaczego?
Jesteśmy potencjalnie przygotowani poprzez geny i rozwój naszego gatunku do akwizycji jakiekolwiek języka, do wyboru z około 6-7 tysięcy istniejących. W końcu nie wiemy gdzie się urodzimy, a jak już się urodzimy, proszę bardzo – jesteśmy przygotowani na wszystkie opcje. Wtedy potrzebny jest nam wzorzec, za którym będziemy podążać.
Łatwość w nauce języka od narodzin
Na pewno każde przeciętne ludzkie dziecko osiąga sukces w swoim pierwszym języku. Przyswoi ono ten język, który będzie w jego najbliższym otoczeniu. Pod tym względem jesteśmy uniwersalni, przyswojenie pierwszego języka przychodzi nam z łatwością, a nawet niezauważalnie. Steven Pinker, amerykański językoznawca twierdzi, że przeciętny trzylatek jest geniuszem gramatyki, mimo że w innych dziedzinach jest jeszcze bardzo nieporadny – nie umie prowadzić auta, nie je nożem i widelcem.
Naukowcy nie do końca znają wyjaśnienie dlaczego tak się dzieje, ale na pewno wiedzą, że język jest nam bardzo potrzebny.
Mięśnie i mózg
Posługiwanie się językiem musi mieć duże znaczenie, skoro przez miliony lat natura zdecydowała, że jedna trzecia naszych mięśni, a więc około 200, pracuje na potrzeby artykulacji mowy. Nie mówiąc o specjalizacji mózgu, który zapewnia nam sprawne zakodowywanie i odkodowywanie czegoś tak abstrakcyjnego i arbitralnego jak język.
Głoski w różnych językach
Na początku nie mamy problemów z większością fonemów jakie istnieją we wszystkich językach świata, przynajmniej teoretycznie, bo niemowlak ćwiczy przeróżne warianty. Jednak bardzo szybko orientuje się, że nie wszystkie będą mu potrzebne i zawęża ćwiczenia do około 40 dźwięków, które słyszy wokół siebie od innych ludzi.
Na ogół mówimy o 40 – 50 różnych głoskach, bo tyle liczy przeciętny język, ale zdarzają się przypadki bardziej skrajne. Na przykład najmniejszą ilość fonemów występuje w języku Rotokas – 11 albo w hawajskim – tylko 12. Język !Xóõ używany w Botswanie słynie z ogromnej liczby fonemów. Używa się w nim 87 spółgłosek (w tym 20 mlaśnięć/klików), 20 samogłosek i 2 tony.
Skoro jesteśmy tak dobrze wyposażeni językowo i mamy za sobą sukces w postaci opanowania właściwie w sposób niezauważony języka ojczystego,
dlaczego nie nauczyć się kolejnego języka?
Tylko ten kolejny język jest nazywany obcym. I jest na to uzasadnienie.
Warunki w jakich nabywamy języka ojczystego a języka obcego różnią się dramatycznie. Ucząc się języka obcego nie odczuwamy silnej zależności pomiędzy nauką nowych idei i nazw na nie – mama, stół, słońce. My uczymy się tyko nowych wyrazów na określenie znanych nam już pojęć, a więc więź pomiędzy nimi jest dużo słabsza. Na pewno nie będziemy w stanie poświęcić nowemu językowi tyle czasu, ile w języku ojczystym, bo po prostu nie jest to fizycznie możliwe.
Komu będzie łatwiej?
Motywacja do nauki również zależy od wielu czynników.
Wydaje się, że dzieci są w lepszej sytuacji, bo po prostu mają więcej czasu przed sobą, a plastyczność ich mózgów i narządów artykulacyjnych powoduje, że łatwiej uczą się wymowy.
Dorośli mają jednak przewagę w postaci opanowanego myślenia abstrakcyjnego, co sprawia, że przy odpowiedniej motywacji potrafią się nauczyć bogatego słownictwa i przyswoić skomplikowane reguły gramatyczne w o wiele krótszym czasie.
Czy zatem warto uczyć się języków obcych i jak?
Na pewno warto, chociażby dla treningu mózgu. Im bardziej się musi wysilić, tym dłużej i sprawniej będzie nam służył. Są już badania, które mówią, że posługiwanie się więcej niż jednym językiem opóźnia demencję.
Jakie są najważniejsze czynniki wpływające na sukces w nauce języka obcego?
1. Motywacja
Właściwie najważniejszy czynnik w nauce języka obcego. Zdefiniować musimy sobie sami dlaczego chcemy poznać język. Czasami jest to koniecznością, bo czeka nas wyjazd, bo daje szanse promocji czy korzyści finansowe, albo chcemy nabyć umiejętności poradzenia sobie na wakacjach za granicą. Z tym, że będzie to cel dalekosiężny.
Co z motywacja taką na teraz, żeby mi się chciało coś zrobić i poćwiczyć?
Potraktować jako rozrywkę intelektualną.
Najlepiej połączyć motywacje zewnętrzną – zapisałam się na kurs i co tydzień muszę się przygotować z motywacją wewnętrzną – znaleźć w tym przyjemność.
2. Czas
Ważne, żeby w miarę często i systematycznie spotykać się z językiem w różnych formach.
Możliwości jest mnóstwo: aplikacje, filmy, filmiki, blogi, vlogi. Problemem jest silna wola i systematyczność. I znowu warto połączyć to z naszymi zainteresowaniami, bo wtedy chętniej poświęcimy na to czas. Słuchajmy piosenek, poszukajmy materiałów w języku obcym z dziedziny, w której jesteśmy dobrzy. Nawet z plotek o celebrytach nauczymy się paru słówek.
3. Trening fizyczny
Bardzo ważny jeśli mówimy o mówieniu w języku obcym.
Joseph Conrad Korzeniowski, który stanowi wzór świetnego pisarstwa i stał się modelem oraz inspiracją do naśladowania przez innych pisarzy, tworzył de facto w języku obcym. Mistrz powieściopisarstwa w języku angielskim, zetknął się z nim dopiero w wieku 20 lat i był to jego trzeci język, po ojczystym polskim i francuskim, którego nauczył się dosyć wcześnie. W mowie jego angielski nie był tak doskonały, do końca życia mówił z bardzo mocnym obcym (pewnie polskim) akcentem.
Jedyna możliwość jeśli chcemy nauczyć się w miarę płynnie i swobodnie mówić w obcym języku to mówienie na głos, ćwiczenie naszych mięśni w wymawianiu zwłaszcza głosek nieobecnych w naszym języku, naśladowanie intonacji i wielokrotne powtarzanie.
Nućmy nowe piosenki, powtarzajmy nowe zwroty głośno, uczmy się ze swoimi dziećmi.
4. Perfekcja
Zapomnij. Jest źródłem stresu. Ucz się języka obcego z przyjemnością. Trochę to zawsze więcej niż nic. Nie stresuj się akcentem – każdy go ma. Poczujesz zadowolenie jeśli uda się ci porozumieć w obcym języku z obcokrajowcem. On też będzie miał akcent.
Błędy są ok!
Błędy w nauce języka świadczą o postępach, zauważaniu różnic między językiem ojczystym a obcym, przyswajaniu nowych reguł. Nie należy się ich wstydzić, bo właściwie pomagają w nauce języka. W swoim języku też je popełniamy.
(aa)
Drogi czytelniku!
Informujemy, że teksty znajdujące się na naszym blogu są utworami autorskimi i zgodnie z prawem są chronione, co oznacza, że nie wolno kopiować i publikować całości ani części utworu na innych stronach lub na papierze bez zgody autora.