- Szkoła Językowa Be Better | Ostrów Wielkopolski Dlaczego białe może być czarne i o korzyściach ze znajomości fałszywych przyjaciół

Dlaczego białe może być czarne i o korzyściach ze znajomości fałszywych przyjaciół

Języki na świecie

Na świecie istnieje około 6 -7 tysięcy języków, ale większość jest używana przez coraz mniejsze grupy osób. Szacuje się, że rocznie ginie od kilku do kilkunastu języków. W Europie mamy 250 języków, ale ponad połowa ludzkości mówi w tylko w 23 językach.

Do 2100 prawdopodobnie od 50% do 90% języków wyginie. Perspektywa wydaje się pesymistyczna, ale wtedy łatwiej będzie można się porozumieć. Czy za następne 200 lat wrócimy do czasów sprzed wieży Babel i wrócimy do jednego wspólnego języka?

Dzisiaj do języków mających najwięcej użytkowników należy chiński, angielski i hiszpański. Gdyby liczyć liczbę krajów, w których dany język funkcjonuje jako pierwszy, drugi lub najbardziej rozpowszechniony język obcy, to byłby nim angielski.

Zatem warto pouczyć się języka angielskiego i odkrywać, że ma wspólne korzenie z innymi językami, nawet polskim. W końcu wywodzą się z tego samego języka protoindoeuropejskiego.

Znajdź podobieństwa

Języki zapożyczają nawzajem od siebie. W angielskim i polskim znajdziemy wyrazy pochodzenia łacińskiego czy francuskiego. Najłatwiej w sytuacji, gdy po prostu jest to wyraz angielski bez zmian przyjęty w naszym języku rodzimym.

Na początek przykłady: stop, culture, port, region, final, nomination, tolerance, process, limit, success, creative, contract, global, problem – to angielskie wyrazy, które rozumiemy bez konieczności tłumaczenia. A jest ich więcej.

Wyrazy pokrewne pomagają nam na przyspieszenie nauki języka – mother, sister, brother nie brzmią identycznie, ale dzięki identycznemu rdzeniowi są bardzo łatwe do zapamiętania. Cieszmy się, że są i szukajmy podobieństw ucząc się nowych języków.

False friends czyli fałszywi przyjaciele

Często języki przyjmują wyraz do swojego zbioru nadając mu własne znaczenie.

Są to kognaty czyli wyrazy pokrewne, brzmiące podobnie, ale o odmiennym znaczeniu czyli owi „fałszywi przyjaciele”. Podejrzewam, że bardzo wielu uczących się angielskiego szybko dowiaduje się, że eventually to nie ewentualnie, actually to nie aktualnie a fabric to nie fabryka.

Oczywiście listy false friends można znaleźć bez problemu, ale komu się chce na „sucho” uczyć ich wszystkich na pamięć? Sprawdzi się zasada dużej częstości użycia danego wyrazu. I tak actually – oznaczające tak naprawdę, w gruncie rzeczy, będzie wysoko na tej liście, eventually – w końcu, wreszcie, też, ale fabric oznaczający tkaninę już mniej. Za to przyda się nam wyraz plant – w znaczeniu fabryki (również factory) i rośliny.

Polecam zrobienie sobie zabawnego ciągu wyrazów, które wyglądają jak polskie, ale niosą inne znaczenie i dorobienie do tego historyjki.

Ang. baton – pałka, pałeczka, batuta nie będzie ci smakował, bo chodzi ci o chocolate bar. Bar właściwie znaczy to samo, ale tylko w znaczeniu do degustacji trunków mocniejszych, żaden bar mleczny. Angielski billion to nasz miliard (10 do 9 potęgi), a trillion to nasz bilion czyli 10 do 12 potęgi i tak dalej z przesuwką o trzy zera. Wtedy chyba lepiej skupić się na zapisie matematycznym.

False cognates - fałszywe kognaty

Mamy jeszcze fałszywe kognaty, czyli słowa wyglądające identycznie – najczęściej chodzi o formę graficzną wyrazu, ale w żaden sposób nie będące ze sobą spokrewnione. Wyrazy prawie zawsze różnią się wymową, więc pomyłki dotyczą najczęściej tekstu pisanego.

Angielski grunt – chodzi o chrząkanie, a nie o land czy soil. Lot to dużo, a ten nasz to flight. Bark rozumiemy, ale po angielski to kora lub szczekać. Rude nie ma nic wspólnego z kolorem, to po prostu niegrzecznie, opryskliwie. Jar to słoik, pot – garnek, pole – słup, biegun, rower jest wioślarzem, data – dane, bat – nietoperz, mat – to dywanik, wycieraczka, paw – łapa, a fart – sami sprawdźcie, ale nie luck.

To może poćwiczymy.

You know, actually I do not like chocolate bars but if you sold billions of them, you could buy a lot of land.

Eventually, you can put some bark into a jar as a way of collecting data.

This rower is so good that he could get to the North Pole.

I saw a bat in a pot on my mat but it was not bad luck.

Don’t grunt or fart in public. It is rude.

Zdania nie muszą mieć za dużo sensu, chodzi o wysiłek pomagający nam je zapamiętać. Często absurdalność w tym pomaga.

Julian Tuwim, który znał wiele języków i tłumaczył poezję z języka rosyjskiego, francuskiego, łaciny, niemieckiego, a nawet wiersze Leopolda Staffa na esperanto był miłośnikiem i kolekcjonerem słów brzmiących podobnie, ale w różnych językach znaczących co innego.

Znał również język angielski i wymyślał wierszyki, które wyglądały jak napisane po polsku, ale ze słów angielskich czyli z kognatów i fałszywych kognatów.

Mój przykład poniżej. Można to zdanie przeczytać w obu językach, ale wersja angielska jest raczej bez sensu.

To dam rude windy pod pole, a on, ten pies lump – do much go!

To – do, dam- tama, rude – niegrzeczny, windy – wietrzny, pod – strąk łuska, pole, a – przedimek nieokreslony, ten -10, pies – placki, lump – bryła, gruda, do – robić, much- dużo, go – iść

Wnioski: jeśli spotkamy się z wyrazami podobnymi, należy podejrzewać, że mogą znaczyć to samo, co w języku polskim, albo nie. Proste.

Czarne może być białe

Mój ulubiony przykład wyrazów pokrewnych udowadnia, że czarne może być białe.

Otóż angielski wyraz black i biały w językach słowiańskich pochodzi od tego samego rdzenia w protoindoeuropejskim *b’leg- oznaczącego blask, błysk (też tego samego pochodzenia), czy palić się.

Nasze rozumienie, że chodzi o coś jasnego wydaje się oczywiste, ale jak można oznaczyć to wręcz w przeciwny sposób? Tłumaczy się to faktem, ze np. węgiel błyszczy, kruczoczarne włosy czy pióra ptaków dają blask, a po spaleniu wszystko jest czarne i dlatego black.

(aa)

Drogi czytelniku!

Informujemy, że teksty znajdujące się na naszym blogu są utworami autorskimi i zgodnie z prawem są chronione, co oznacza, że nie wolno kopiować i publikować całości ani części utworu na innych stronach lub na papierze bez zgody autora.

Dlaczego białe może być czarne i o korzyściach ze znajomości fałszywych przyjaciół

Dlaczego białe może być czarne i o korzyściach ze znajomości fałszywych przyjaciół

Języki na świecie

Znajdź podobieństwa

False friends czyli fałszywi przyjaciele

False cognates - fałszywe kognaty

Czarne może być białe

Polityka cookies

§ 1 DEFINICJE

§ 2 RODZAJE COOKIES

§ 3 BEZPIECZEŃSTWO

§ 4 CELE DO KTÓRYCH WYKORZYSTYWANE SĄ PLIKI COOKIE

§ 5 SERWISY ZEWNĘTRZNE

§ 6 MOŻLIWOŚCI OKREŚLANIA WARUNKÓW PRZECHOWYWANIA I UZYSKIWANIA DOSTĘPU NA URZĄDZENIACH UŻYTKOWNIKA PRZEZ SERWIS I SERWISY ZEWNĘTRZNE

§ 7 WYMAGANIA SERWISU

§ 8 ZMIANY W POLITYCE COOKIE